ئۇيغۇرچە ماقال -تەمسىل ۋە ئىدىيوملار
ئەنسىزلىكنى ئەمىن قىلىپ كۆرسەتمەك؛ بېزەپ كۆرسەتمەك.
ئەھمىيەتسىز گەپ قىلماق؛ مەنىسىز گەپ قىلماق؛ تېتىقسىز پاراڭ.
ئەھۋال بارغانسېرى ياخشىلانماق؛ كېچىكنى چوڭقا ئالماشتۇرماق.
ئەھۋالغا بېقىپ يېتەكچىلىك قىلماق؛ ھەر ئىشنى ئۆزىنىڭ تەرەققىيات يۈزلىنىشى بويىچە ئىلگىرى سۈرمەك.
ئەھۋالغا قاراپ بىر تەرەپ قىلماق.
ئەھۋالغا قاراپ ئىش كۆرمەك
ئەھۋالغا قاراپ ئىش كۆرمەك.
ئەھۋالغا قاراپ ئىش كۆرمەك؛ شارائىتقا قاراپ ئىش تۇتماق.
ئەھۋالنى كۆزىتىپ، ۋەزىيەتنى مۆلچەرلىمەك.
ئەھۋالنىڭ ئۆزگىرىشى بىلەن ھېسسىياتمۇ ئۆزگىرىدۇ.
ئەۋج ئېلىپ ئادەتكە ئايلانماق؛ ئۇلغىيىپ ئۇمۇمىي كەيپىياتقا ئايلانماق.
ئەۋج ئېلىپ كەتمەك؛ ئەدەپ كەتمەك؛ كەڭ تارقالماق؛ پۇر كەتمەك.
ئەۋج ئېلىۋاتماق؛ گۈللىنىۋاتماق؛ راۋاج تېپىۋاتماق.
ئەۋجىگە چىقماق؛ راسا گۈللەنمەك.
ئەۋزەل تەبىئىي شارائىتتا تۇرماق؛ ياخشى مۇھىتقا ئېرىشمەك.
ئەۋلادتىن-ئەۋلاتقا؛ دەۋردىن-دەۋرگە؛ زمان-زامانلارغىچە.
ئەۋلادتىن-ئەۋلادقا قالماق.
ئەۋلادى ئەمەل تۇتسا، ئەجدادى شۆھرەت تېپىپتۇ؛ ئاتا-بوۋىسىغا شۆھرەت كەلتۈرمەك.
ئەۋلىيادەك بىلمەك؛ موللىتاپقاقلىق.
ئەۋلىيانىڭ شاپائىتىدىن ئىت-ئېشەكلىرىمۇ جەننەتكە كىرىپتۇ؛ بىرى ئەمەل تۇتسا ، تونۇش-بىلىشلىرىمۇ نەپ ئاپتۇ.