ئۇيغۇرچە ماقال -تەمسىل ۋە ئىدىيوملار
ئويلىنىپ تۇرمايلا؛ دەرمەھەل؛ شۇ زامان.
ئويناشقاندەك ئىش قىلماق؛ جاھاندىن نارازى بولۇپ، ھەممىگە بىپەرۋا قارىماق؛ ئىجتىمائىي رېئاللىققا جىددىي قارىماسلىق.
ئويۇن-تاماشىغا بېرىلىپ ئەل-يۇرتنى ئۇنتۇپ قالماق؛ بىرەر نەرسىگە شەيدا بولۇپ ئەس-ھۇشىنى يوقىتىپ قويماق.
ئويۇن-تاماشىنىڭلا كويىدا يۈرمەك.
ئويۇن چاغلىماق؛ ئويۇن دەپ ھېسابلىماق.
ئويۇن-چاقچاق قىلماق؛ مۇنداقلا قىلىپ قويماق.
ئۇ ئالەم-بۇ ئالەمدىمۇ ئورنىغا كەلمەسلىك؛ مەڭگۈ ئەسلىگە كەلمەسلىك.
ئۇ ئالەم-بۇ ئالەم ئۇنتۇماسلىق؛ ئۆمۈرۋايەت ئۇنتۇماسلىق؛ مەڭگۈ ئۇنتۇماسلىق.
ئۇ بېسىلسا ، بۇ چىقماق؛ بىرى پەسەيسە، بىرى كۆتۈرۈلمەك.
ئۇپا-ئەڭلىك سۈرتمەك؛ پەردازلاپ چىرايلىق كۆرسەتمەك؛ بىزەپ كۆرسەتمەك؛ بوياپ كۆرسەتمەك.
ئۇتۇق بىلەن قايتماق؛ زور ئۈنۈم بىلەن قايتماق.
ئۇچار قۇش ۋە يەردە ماڭغۇچى ھايۋانلار.
ئۇچاغ دېگەن ئۇچاغ، ھازىر دېگەن ھازىر.
ئۇچچىغا چىققان مەككار؛ قېرى قاقۋاش؛ قېرى تۈلكە.
ئۇچرىغانلىكى ئادەمگە ياخشىلىقىنى سۆزلەپ بەرمەك؛ ئۇچرىغانلىكى ئادەمگە ماختىماق.
ئۇچقاندەك ئالغا باسماق؛ تېز سۈرئەت بىلەن ئىلگىرىلىمەك.
ئۇچقاندەك؛ چاقماقتەك تېز.
ئۇچقاندەك ئۆرلىمەك؛ تېز كۆتۈرۈلمەك.
ئۇچۇپ كەلگەن بالا-قازا؛ كۈتۈلمىگەن بالا-قازا.
