ئۇيغۇرچە ماقال -تەمسىل ۋە ئىدىيوملار
يېقىن، قەدىردان؛ سىرداش.
يېقىنمۇ ئەمەس، يىراقمۇ ئەمەس.
يېگەننى ھەزىم قىلالماسلىق؛ ئۆگەنگەن بىلىمنى ئۆزلەشتۈرەلمەسلىك.
يېگوڭنىڭ ئەجدىھانى ياخشى كۆرۈشى.
يېڭى تۈس ئالماق؛ قىياپىتى يېڭىلانماق.
يېڭىدىكى پۇلنى كىشىگە كۆرسەتمە.
يېڭى كەلمەك؛ تۇنجى قېتىم كەلمەك.
يېڭى كېسەلنى داۋالاش، كونا كېسەلنى داۋالاش قېيىن.
يېڭىلمەس ئورۇندا تۇرماق.
يېڭىلىپ قاچقاننى قوغلىما؛ زاۋال تاپقان قاراقچىنى قوغلىماسلىق.
يېڭى نۇسخىلار پەيدا بولماق؛ نۇسخىلار يېڭىلىنىپ تۇرماق.
يېڭى ئۆينى تەبرىكلىمەك. مەرتىۋىسى ئۆسكەنلىكنى قۇتلۇقلىماق.
يېڭى يارنى تاپقاندا كونا يارنى تاشلىماق؛ يېڭىنى كۆرۈپ، كونىدىن بەزمەك.
يېڭى-يېڭىلىشنى ئايرىماق؛ ئېلىشماق؛ كۈچ سىناشماق.
يېلىمدەك چاپلىشىپ كەتمەك؛ ئىناق-ئىجىل؛ بىر-بىرىدىن ئايرىلماسلىق.
يېلىنماق؛ يالۋۇرماق؛ مەدەت تىلىمەك.
يېمەك-ئىچمەكتە بەسلەشمەي، ئەمگەكتە بەسلەش.
يېنىكىنى تاللاپ، ئېغىزىدىن قاچماق.
يېنىك يۈكمۇ كۆپ بېسىلسا ئوق سۇندۇ؛ كۆزگە ئىلمىغان پۇتقا چوماق (كىچىككىنە يامان ئىشنىڭمۇ ئېغىر ئاقىۋەت كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغانلىقىغا تەمسىل قىلىنىدۇ).
يىپ ئۇچى تېپىلىپ قالماق؛ ئۇچۇرى چىقىپ قالماق.